کارایی بیتکوین چیست؟
دنیای تکنولوژی، دنیای عجیبی است. امروز بالاترین مدل گوشی از بهترین برند دنیا را خریداری می‌کنیم و چند هفته بعد می‌بینیم که دیگر قدیمی شده است. همه چیز با سرعت بسیار زیادی درحال تغییر است. به‌طوری که دنیای قدیمی که می‌شناختیم در حال به فراموشی سپردن است. چه خوشمان بیاید، چه خوشمان نیاید، این اتفاق درحال وقوع است. جهان درحال کوچ از دنیای واقعی به دنیای مجازی است.در این بین برخی از تکنولوژی‌ها برای بشر بسیار کمک کننده هستند. اما این کمک‌ها به‌طور ناخواسته باعث تغییراتی در شکل دنیای آینده نیز خواهند شد.
حتما یادتان هست که زمانی برای انتقال پول باید می‌رفتیم بانک و ساعت‌ها منتظر می‌ماندیم تا نوبتمان شود یا برای خرید کالا باید پول نقد به‌همراه داشتیم. اما بعد از مدتی کارت‌های بانکی جایگزین پول نقد شدند.
حالا فقط کارت‌به‌کارت کردن نیست که به پول سیمایی نوین بخشیده، بلکه در عصر حاضر دیده‌ایم که خود پول هم می‌تواند مفهومی دیجیتالی پیدا کند.
چرا از بیتکوین استفاده می‌کنیم؟
امروزه دیگر کمتر کسی پول نقد به‌همراه دارد. حتی انتقال پول نیز با گوشی موبایل امکان‌پذیر شده است. اکنون اگر کسی برای خرید یا انتقال پول از روش‌های قدیمی استفاده کند یا پول خود را در چمدان بریزد و با خود به شهری دیگر ببرد، باعث تعجب ما خواهد بود. حتی ممکن است فکر کنیم چنین فردی قصد پولشویی، فرار مالیاتی یا خرید کالایی غیرقانونی دارد.
زیرا دیگر در دنیای امروز، راههای ساده‌تر و امن‌تری هم برای این‌کار وجود دارد. بیتکوین هم یکی از این راههای ساده کننده زندگی است.
با وجود تحریم‌های بین‌المللی، انتقال پول از ایران به آن‌طرف دنیا کار بسیار سختی شده است. دور زدن تحریم‌ها نیز ضمن خطراتی که برای تجار دارد، هزینه‌های گزافی را برای آن‌ها تحمیل می‌کند. چه می‌شود اگر به شما بگوییم بیتکوین این امر را برای جهان تسهیل کرده است. شما با بیتکوین می‌توانید در زمان بسیار کوتاهی سرمایه خود را به هر جای دنیا انتقال دهید. این درحالی است که از هیچ سیستم بانکی واسطه‌ای نیز استفاده نمی‌کنید. هیچ تحریمی شما را تهدید نمی‌کند. ضمن اینکه هیچ‌گونه محدودیت انتقالی نیز نخواهید داشت.
بیتکوین چگونه کار می‌کند؟
برای اینکه بفهمیم بیتکوین چگونه کار می‌کند، باید کمی به عقب برگردیم. همه چیز از سال ۲۰۰۹ شروع شد. شخصی (یا گروهی) با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، یک مقاله منتشر کرد که در آن از انقلابی جدیدی در سیستم ذخیره و انتقال اطلاعات صحبت کرده بود. ایده ساتوشی به سرعت در دنیا فراگیر شد و علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب کرد.
در دنیایی که ما از قدیم می‌شناسیم، ذخیره اطلاعات به این شکل عمل می‌کنند که همه چیز در یک بایگانی ذخیره می‌شود. به‌عنوان مثال تمامی اطلاعات حساب بانکی شما در سرور بانک مرکزی ذخیره‌سازی شده است. در این‌صورت اگر کسی بتواند به این سرور دسترسی داشته باشد، می‌تواند همه پول‌ها را جابه‌جا کند. به این ترتیب است که اختلاس‌های ۳ هزار میلیارد تومانی و... شکل می‌گیرند. بیتکوین این مشکل را حل می‌کند!
فرض کنید می‌خواهید یک قرارداد خرید یک واحد آپارتمان تنظیم کنید. چرا این قرارداد در دو نسخه تهیه می‌شود؟
کاملا درست است. برای اینکه کسی نتواند در مفاد قرارداد دست ببرد. اما این اگر این دو نسخه به هر دلیلی باهم به سرقت بروند و دستکاری بشوند، چاره چیست؟
بیتکوین این مشکل را این‌طور حل می‌کند که از این به بعد به‌جای اینکه اطلاعات خود را درون یک گاوصندوق بگذاریم یا از آن‌ها دو نسخه تهیه کنیم، آن را به بی‌نهایت نسخه تبدیل کنیم و یک کپی از آن را در کامپیوترهای مردم دنیا قرار بدهیم. به این ترتیب دیگر کسی نمی‌تواند در این اطلاعات دستکاری کند. زیرا برای دستکاری، باید همزمان تمام کامپیوترهای دنیا هک بشوند. جالب شد، نه؟
با این روش دیگر امنیت ذخیره‌سازی اطلاعات بسیار بالا می‌ورد و کسی قادر به دستکاری یا دزدی نخواهد بود. زیرا اگر این اطلاعات در کامپیوتری دستکاری شود، با مقایسه آن با سایر نسخه‌ها مشخص خواهد شد. اما این همه ماجرا نیست. این روش یک مشل ایجاد می‌کرد. این که کسی حاضر نیست اطلاعات شخصی و خصوصی‌اش را در اختیار کل مردم دنیا قرار بدهد. جالب است بدانید بیتکوین این موضوع را نیز حل کرده است.
نوع انتقال اطلاعات در دنیایی که ما می‌شناسیم به شکل زیر است:
علی ۱۰۰۰ تومان به حسن داد.
در این نوع از انتقال اطلاعات، نام فرستنده و گیرنده و همچنین نوع دیتا (در این مثال ۱۰۰۰ تومان) مشخص است. خوب اگر بخواهیم این اطلاعات را کسی متوجه نشود، می‌توانیم به‌جای استفاده از اسم افراد در داده، از نام مستعار برای آن‌ها استفاده کنیم. مثلا بگوییم:
فرد xyz هزار تومان به pbh داد.
در اینجا فرد xyz می‌داندکه نامش علی است و همچنین می‌داند که منظور از pbh همان حسن است. در این‌کار ما به‌نوعی اطلاعات را رمزگذاری کرده‌ایم. پس اگر این داده را به افراد دیگری بدهیم، دیگر حریم خصوصی کسی به‌خطر نیافتاده است.
به این ترتیب می‌توانیم این اطلاعات را بین تمام مردم کره زمین به اشترک بگذاریم و در اختیار همه دنیا قرار بدهیم. اما دیگر کسی نمی‌داند که این اسامی مستعار مربوط به چه اشخاصی هستند. با این کار ضمن اینکه حریم شخصی را حفظ کردیم، امنیت ذخیره‌سازی اطلاعات را نیز بسیار بالا برده‌ایم. این دقیقا کاری است که بیتکوین در دنیا انجام می‌دهد. نوعی ذخیره‌سازی امن به‌همراه حفظ حریم خصوصی.
بلاکچین، بستری برای بیتکوین
تمامی این اتفاقات در یک سیستم یکپارچه و منسجم به‌نام بلاکچین انجام می‌شود. هرچه افراد بیشتری در دنیا به این شبکه بپیوندند؛ میزان گستردگی اطلاعات بیشتر می‌شود. این یعنی شبکه از امنیت بیشتری برخوردار خواهد بود و احتمال نفوذ به آن کاهش می‌یابد. درواقع بلاکچین محصول اصلی است که بیتکوین به دنیا ارائه کرد. محصولی که آینده دنیا را تغییر می‌دهد. جالب است که این سیستم را روی هرچیزی در دنیا می‌توانید پیاده‌سازی کنید.
چرا بیتکوین یک پول است؟
ساتوشی ناکاموتو برای اینکه بتواند این سیستم ذخیره‌سازی و انتقال داده (یا همان بلاکچین) را به‌صورت گسترده در جهان معرفی کند، باید آن را روی یک چیزی پیاده‌سازی می‌کرد تا برای مردم قابل درک باشد. می‌توانست این سیستم را مثلا در نوع ذخیره داده‌های شرکت گوگل یا مایکروسافت استفاده کند یا روی انبارگردانی شرکت‌های بین‌المللی یا سیستم‌های بیمه و...
اما این کار باعث می‌شد که موضوع خیلی تخصصی شود و اختراع بلاکچین آن‌طور که باید در جهان دیده نشود. او در نهایت به این نتیجه رسید که چه چیزی جذاب تر پول می‌تواند باشد. هم جذاب است و هم عوام دنیا آن را می‌بینند، می‌فهمند و از همه مهم‌تر، اینکه همه به پول علاقه دارند.
بنابراین ساتوشی ناکاموتو تصمیم گرفت که سیستم بلاکچین را روی پول پیاده‌سازی کند و به این ترتیب اولین پول دیجیتالی دنیا را به نام بیتکوین (bitcoin) به معنی سکه بیت (بیت کوچکترین واحد ذخیره‌سازی دیتا است) نام‌گذاری کرد.
البته در ایران نام‌های زیاد دیگری مثل بیت کویین (bit queen) به معنی ملکه بیت‌ها یا بیت کورن (bit corn) و... نیز گفته شده که همه آن‌ها اشتباه هستند. اسم صحیح آن بیت کوین، بیتکوین یا بیتکوین است. (چون اصل کلمه bitcoin سر هم نوشته شده، ما املای بیتکوین را ترجیح می‌دهیم.)
بگذریم. از آن روز به بعد تعریف شکل پول در دنیا تغییرات بسیار زیادی کرده است. زیرا اکنون دیگر لازم نیست که پول تنها در انحصار دولت یا سیاست‌های بانک‌های مرکزی کشورها باشد. دیگر برای انتقال پول به سراسر دنیا، نیاز به عبور از بانک‌های مرکزی با واسطه‌های زیاد نداریم. دولت‌ها دیگر قادر به دستکاری در سیستم پولی و تضعیف آن نیستند. از همه مهم‌تر اینکه برعکس پول‌های امروزی که همه‌چیز کاملا متمرکز و غیرشفاف (توسط دولت‌ها) اداره می‌شوند، بیتکوین کاملا غیر متمرکز و شفاف عمل می‌کند که این باعث کاهش فساد در سیستم می‌شود.
ویژگی‌های بیتکوین نسبت به پول‌های کاغذی
تا اینجا تا حدی با ماهیت بیتکوین آشنا شدیم و فهمیدیم که بیتکوین دقیقا چیست و کارایی آن در کجا است. در ادامه می‌خواهیم باهم بررسی کنیم که بیتکوین چه ویژگی‌هایی دارد که آن را از پول‌های رایج متمایز می‌کند؟
غیرمتمرکز بودن بیتکوین
یکی از ویژگی‌هایی که بیتکوین دارد این است که غیرمتمرکز اداره می‌شود. قبلا توضیح دادیم که یک کپی از تمام اطلاعات موجود در بلاکچین، بین تمام کاربران (در تمام دنیا) به اشتراک گذاشته می‌شود. این یعنی یک کنترل همگانی روی آن وجود دارد. به این ترتیب نمی‌توان بیتکوین را به شرکت خاص یا به کشور خاصی ربط داد.
پس اینکه می‌گویند بیتکوین ساخته آمریکا یا یک کشور دیگر است، کاملا مردود است. این ویژگی غیرمتمرکز بودن بیتکوین است که باعث محبوبیت آن در بین مردم جهان شده است. زیرا دیگر دولت‌ها و سیاست‌های کشورها در آن تاثیر ندارد و پول مردم بر مردم است.
حمل و جابهجایی امن و آسان بیتکوین
یکی از برترین ویژگی‌هایی که بیتکوین نسبت به پول‌های کاغذی دارد، حمل و جابهجایی آسان آن است. اگر بخواهیم سرمایه خود را به کشور دیگری ببریم همیشه با محدودیت‌های جابهجایی پول در جهان مواجه می‌شویم. به‌عنوان مثال برای خروج یا ورود به کشورها شما نمی‌توانید بیش از چند هزار دلار پول نقد با خود حمل کنید. اما با بیتکوین این محدودیت از بین می‌رود.
ابتدا شما بیتکوین خود را داخل کیف پول خود واریز می‌کنید. سپس از هرجای دنیا که به اینترنت دسترسی داشته باشید به سرمایه خود نیز دسترسی دارید. دقیقا مشابه اینترنت بانکی که در همه جای جهان کار می‌کند. حتی از این طریق می‌تواند بدون هیچ محدودیتی از یک حساب به حسابی دیگر در آن‌طرف دنیا به‌صورت امن پول جابه‌جا کنید، بدون آن‌که حتی به بانکی مراجعه کرده باشید.
بیتکوین محدود است
پول‌های کاغذی در دنیا با پشتوانه اقتصاد آن کشور و توسط بانک مرکزی به بازار عرضه می‌شوند. این یعنی دولت‌ها هیچ محدودیتی در چاپ و عرضه پول‌های کاغذی ندارند و می‌توانند به‌صورت نامحدود پول چاپ کنند. وقتی پول درگردش زیادی (بدون پشتوانه اقتصادی) در یک کشور چاپ شود، باعث کاهش ارزش پولی آن کشور می‌شود.
اما مثلا در طلا به این شکل نیست. همان‌طور که همه می‌دانیم، مقدار طلا در جهان محدود است. یعنی اگر تمام معادن طلا در دنیا تمام شود، دیگر طلایی در کره زمین برای استخراج از معادن وجود نخواهد داشت. بنابراین طلا را نمی‌توان چاپ کرد. لذا هرچه طلای کمتری در دنیا برای استخراج باقی بماند، ارزش آن نیز به مرور بالاتر می‌رود.
بیتکوین نیز از همین قابلیت استفاده کرده است. یعنی تعداد بیت‌کوین‌های دنیا محدود است. این تعداد ۲۱ میلیون تعیین شده است. اینکه چرا ۲۱ میلیون عدد، دلیل مشخصی ندارد و باید خود ساتوشی این موضوع را توضیح دهد. پس بیتکوین برخلاف پول‌های کاغذی قابلیت چاپ شدن و تکثیر ندارد. این یک ویژگی خوب برای بیتکوین محسوب می‌شود. زیرا هرچه بیت‌کوین‌های کمتری برای عرضه وجود داشته باشد، این امکان وجود خواهد داشت که قیمت آن نیز بالاتر برود.
شفافیت بیتکوین
خیلی‌ها فکر می‌کنند که به علت اینکه در تراکنش‌های بیتکوین هیچ اسمی مشخص نیست، پس تراکنش‌های بیتکوین غیرقابل ردیابی هستند. بنابراین زیاد می‌شنویم که بیتکوین گزینه مناسبی برای استفاده خلاف‌کاران است و در کارهایی مثل خرید و فروش اسلحه و مواد مخدر و... استفاده می‌شود. اما باید بگویم که این تصور کاملا اشتباه است.
شاید در تراکنش‌های شبکه بلاکچین بیتکوین، اسمی وجود نداشته باشد. اما یادتان باشد که تمام این تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین ذخیره شده و در تمام دنیا قابل مشاهده هستند. بنابراین تراکنش‌ها از طریق همان بلاکچین نیز قابل ردیابی هستند.
به‌عنوان مثال در سال ۲۰۱۴ صرافی به نام mtgox هک شد و هزارن بیتکوین به ارزش میلیون‌ها دلار سرقت رفت. بیت‌کوین‌های به سرقت رفته تا ۳ سال بعد مورد استفاده قرار نگرفت. سرانجام در سال ۲۰۱۷ زمانی که بیت‌کوین‌های به سرقت رفته در حال جابهجایی برای یک پولشویی بودند، تراکنش‌های آن‌ها توسط پلیس بین‌الملل موسوم به اینترپل (Interpol) شناسایی و در زمان کمتر از ۳۰ دقیقه خبر دستگیری این افراد در اینترنت و فضای مجازی منتشر شد. در عکس زیر لحظه دستگیری الکساندر وینیک Alexander Vinnik (یکی از مدیران اکسچنج قدیمی btc_e) را نشان می‌دهد که در حال پولشویی بیت‌کوین‌های سرقتی در یک هتل در کشور یونان دستگیر شد.
پس یادتان باشد که در تراکنش‌های بیتکوین اسمی وجود ندارد، اما تراکنش‌های آن کاملا قابل پیگیری هستند. این شفافیت شبکه بلاکچین، ویژگی است که بیتکوین را از تمام پول‌های رایج دنیا متمایز می‌سازد.
فکر کنید اگر این شفافیت در سیستم پولی کشور ما نیز وجود داشت، دیگر کسی نمی‌توانست ۳۰۰۰ میلیارد تومان اختلاس کند و بعد از کشور فرار کند و کسی هم متوجه نشود. اگر کسی این‌کار را می‌کرد، به‌علت شفافیت سیستم پولی، در همان لحظه تمام دنیا متوجه آن می‌شدند. به این ترتیب دیگر هیچ غیرمسئولی جرات اختلاس و دزدی از بیت‌المال را نداشت.
جالب‌تر اینجا است که اکثریت مردم دنیا این شفافیت را دوست دارند و آن را می‌پذیرند. به همین دلیل است که بیتکوین در بین مردم کشورهای مختلف محبوب شده است. اما ظاهرا دولت‌ها از این شفافیت خوششان نمی‌آید. واقعا چرا؟
بیتکوین غیرقابل جعل است
آیا می‌توان بیتکوین جعلی درست کرد؟ باید جواب بدهیم بله. به علت اینکه بیتکوین غیر متمرکز اداره می‌شود، سورس کدهای آن نیز به‌صورت عمومی در اختیار همه قرار دارد. به این ترتیب هرشخصی می‌تواند با استفاده از همان کدها برای خودش یک بیتکوین ایجاد کند. اما دقت کنید که این بیتکوین هیچ ارزشی ندارد. چطور؟
گفتیم که شبکه بیتکوین برای امنیت بیشتر، اطلاعات را به‌صورت غیرمتمرکز برروی شبکه بلاکچین نگهداری می‌کند. جالب است بدانید که تمام کاربران این شبکه به‌هم متصل هستند. به‌طور مثال فرض کنید حامد به پویا یک بیتکوین ارسال کرد. این اطلاعات به‌همراه تمام جزئیات آن مثل آدرس کیف پول مبدا و مقصد و زمان واریز و... همگی در یک تراکنش ثبت شده و یک کپی از آن برای تمام کاربران شبکه ارسال می‌شود. با این کار بقیه کاربران شبکه هم متوجه می‌شوند که گردش بیت‌کوین‌ها در شبکه به چه صورت است و چه مقدار بیتکوین در گردش وجود دارد.
به این ترتیب تمام بیت‌کوین‌های در گردش همواره توسط تمامی کاربران درحال کنترل خواهد بود. حال اگر شما یک بیتکوین جدید (جعلی) تولید کنید و آن را برای شخصی دیگر ارسال کنید، به علت اینکه این بیتکوین در سابقه کاربران دیگر وجود نداشته، هیچ کس آن را تائید نمی‌کند و شبکه به‌صورت اتوماتیک متوجه می‌شود که این بیتکوین جعلی است و از خارج از شبکه ایجاد شده است. به همین علت بیتکوین جعلی شما هیچ‌وقت به مقصد نمی‌رسد.
پس باید بگوییم که شاید بتوانیم بیتکوین جعلی ایجاد کنیم. اما آن بیتکوین هیچ ارزشی ندارد و نمی‌توانیم آن را خرج کنیم. بنابراین بیتکوین به شکلی دیگر غیرقابل جعل است.
پشتوانه بیتکوین چیست؟
برای خیلی‌ها سوال هست که پشتوانه پول و ارزهای دیجیتال چیست؟ به‌طور خلاصه در جواب این سوال باید بگوییم که بیتکوین پشتوانه ندارد. شاید از خود بپرسید که پس چگونه ارزش پیدا می‌کند؟ برای روشن شدن موضوع بیاید کمی بحث را باز کنیم.
در زمان‌های قدیم پشتوانه پول اکثر کشورهای دنیا طلا بود. این یعنی اگر شما در آن زمان پولی در دست داشتید، دولت‌ها موظف بودند که معادل آن در خزانه خود طلا داشته باشند. پس هر کشوری که طلای بیشتری داشت، پول و ثروت بیشتری نیز در اختیار داشت. اما بعد از جنگ جهانی دوم، رئیس جمهور وقت آمریکا (جان. اف.کندی) طی بیانیه‌ای اعلام کرد که دیگر طلا به‌عنوان پشتوانه دلار نیست و این اقتصاد آمریکا است که پشتوانه دلار خواهد بود. بعد از آمریکا خیلی از کشورها از همین قانون تبعیت کردند.
درواقع پشتوانه پول اکثر کشورهای دنیا، اقتصاد و مردم آن کشور هستند که پول آن کشور را به رسمیت شناخته‌اند. به‌عنوان مثال در همین کشور خودمان، بعد از انقلاب اسلامی بانک مرکزی اسکناس‌های نو با ظاهری جدید چاپ کرد و طی بیانیه‌ای عمومی اعلام کرد که دیگر اسکناس‌های قدیمی فاقد اعتبار هستند و مردم می‌توانند اسکناس‌های قدیمی خود را به بانک تحویل دهند و به‌جای آن اسکناس‌های جدید دریافت کنند.
جالب اینجا است که اگر مردم در آن زمان بیانیه بانک مرکزی را قبول نمی‌کردند و اسکناس‌های جدید را به رسمیت نمی‌شناختند، دیگر ریال امروزی که می‌شناسیم به‌وجود نمی‌آمد. به این ترتیب تمام آن اسکناس‌های جدید چاپ شده توسط بانک مرکزی نیز تبدیل به کاغذهای بی‌ارزش می‌شد.
اما این مردم بودند که در آن زمان اسکناس‌های جدید را به‌عنوان مرجع مبادلات جدید قبول کردند و به آن ارزش دادند. لذا نتیجه آن این شد که اسکناس‌های قدیمی از اعتبار ساقط شدند و اسکناس‌های جدید ارزش پیدا کردند.
هدف این است که شما بدانید، اسکناس‌هایی که توسط دولت‌ها چاپ می‌شوند، بدون مقبولیت عمومی ارزش پیدا نمی‌کنند. به‌عنوان مثال اگر من و شما تکه کاغذی را بین خودمان به‌عنوان یک واحد پولی جدید به‌نام pooyacoin نام‌گذاری کنیم و بگوییم که از این به بعد هر pooyacoin برابر ۱ دلار باشد؛ Pooyacoin ارزش پیدا می‌کند. شاید این واحد پولی از دیدگاه مردم دنیا کاملا بی‌ارزش باشد، اما بین من و شما ارزش دارد.
بیتکوین نیز به همین شکل عمل می‌کند. درواقع بیتکوین هیچ‌گونه پشتوانه دولتی ندارد. هیچ‌گونه پشتوانه اقتصادی نیز ندارد. این مردم هستند که به بیتکوین ارزش داده‌اند پس تنها مردم دنیا هستند که می‌توانند این ارزش را از بیتکوین بگیرند.
لازم است این نکته را نیز بدانید؛ تا زمانی که حداقل دو نفر در جهان این سیستم را قبول داشته باشند، شبکه بیتکوین می‌تواند به کار خود ادامه دهد. هرچه تعداد افرادی که به این شبکه اضافه می‌شوند و از آن استفاده می‌کنند، بیشتر باشد، به اصطلاح قدرت شبکه افزایش می‌یابد و باعث می‌شوند که ارزش بیتکوین نیز در بلندمدت بیشتر شود.
معایب بیتکوین
تا اینجا به برخی از ویژگی‌های خوب بیتکوین اشاره کردیم. ولی حتما این شبکه معایبی نیز دارد. در ادامه می‌خواهیم برخی از معایب آن را نیز اشاره کنیم:
نوسانات شدید بیتکوین
فرض کنید قصد دارید از یک کشور دور برای خانواده خود در ایران مقداری دلار ارسال کنید تا برای شما یک واحد آپارتمان خریداری کنند. اما وقتی دلارها به‌دست خانواده شما می‌رسد، قیمت دلار در کشور به نصف کاهش میابد. حال دیگر شما برای خرید همان واحد آپارتمان باید به اندازه دوبرابر دلار پرداخت کنید. این مشکلی است که در بیتکوین وجود دارد. نوسانات بیتکوین زیاد است. اگر از کسی که در بیتکوین سرمایه‌گذاری کرده بپرسید که چقدر سرمایه دارد، احتمالا می‌گوید الان؟ یا الان؟
با اینکه در بلند مدت همه این نوسانات در جهت مثبت اتفاق افتاده و قیمت بیتکوین را افزایش داده است، اما چه بخواهیم و چه نخواهیم بیتکوین نوسانات شدیدی دارد و همین مسئله باعث می‌شود که نتوان آن را به‌عنوان یک پول با ثبات درنظر گرفت.
فرض کنید شما حقوقتان را با بیتکوین می‌گرفتید. یک ماه ممکن بود ارزش پول دریافتی شما چند برابر شود و یک ماه هم ممکن بود کاهش شدید داشته باشد. به این شکل شما هیچ‌وقت نمی‌توانید برای زندگی و آینده خود برنامه‌ریزی کنید.
درسال ۲۰۱۴، بیتکوین در اوج قیمتی خود حدود ۱۱۰۰ دلار ارزش داشت. اما در عرض یک‌سال و نیم بعد به حدود ۱۸۰ دلار کاهش داشت. یعنی بیش از ۸۰% ارزش خود را از دست داد. همچنین بعد از آن زمان و در انتهای سال ۲۰۱۷ مجدد قیمت آن به حدود ۲۰ هزار دلار رشد کرد. این یعنی بیش از ۱۰۰۰% رشد قیمت. به‌این ترتیب این مشکل باعث می‌شود که بیتکوین را به‌عنوان پول آینده دنیا قبول نکنیم.
بیتکوین نظام سرمایه‌داری جدید
نظام سرمایه‌داری در دنیا شاید سیستمی باشد که عوام مردم دنیا را همیشه آزار می‌دهد. در چنین سیستمی پول‌دار همیشه پول‌دارتر و فقیر هر روز فقیرتر می‌شود. برخی از کارشناسان بیتکوین را مخالف این نظام سرمایه‌داری می‌شناسند و می‌گویند که بیتکوین پول مردم بر مردم است.
جالب است بدانید که بیش از ۸۰% درصد بیت‌کوین‌های جهان در دست عده کمی از مردم است. معمولا در بازار ارزهای دیجیتال به این افراد "نهنگ" نیز اطلاق می‌شود. معمولا این افراد از قدیم در بازار بوده و با قیمت‌های بسیار پایین تعداد بیت‌کوین‌های بسیار زیادی خریداری کرده بودند. اکنون این افراد می‌توانند بازار را به هرشکلی که بخواهند کنترل کنند و حتی قیمت‌ها را در بازار دستکاری کنند.نمونه این اتفاقات در گذشته نیز رخ داده است.
این نشان می‌دهد که بیتکوین سیستم نظام سرمایه‌داری را از بین نبرده، بلکه تنها شکل آن را تغییر داده و مجدد به شکلی جدید بیان می‌کند.
استفاده مخرب از بیتکوین
این روزها زیاد می‌شنویم که کلاهبرداری‌های زیادی با بیتکوین یا سایر ارزهای دیجیتال صورت می‌پذیرد. خرید و فروش اسلحه، مواد مخدر، اخاذی، قاچاق و ... شاید کنترل این مسئله کمی دشوار به‌نظر برسد و دولت‌ها هنوز راه‌حل مناسبی برای سواستفاده‌های احتمالی از بیتکوین پیدا نکرده باشند؛ اما به‌هرحال سکه هم دو رو دارد. نمی‌توانیم بگوییم همه‌چیز در بیتکوین خوب است و هیچ استفاده مخربی از آن نمی‌توان کرد.
درواقع همه تکنولوژی‌ها در دنیا به همین شکل هستند. از انرژی هسته‌ای هم می‌توان برق تولید کرد و هم موشک. شما اکنون از اینترنت برای کسب علم و دانش استفاده می‌کنید و در حال مطالعه این مقاله هستید؛ اما در همین لحظه از اینترنت استفاده‌های مخرب زیادی هم می‌کنند.
چگونه بیتکوین بخریم؟
احمالا شما هم مثل خیلی‌های دیگر به بیتکوین علاقه‌مند هستید و می‌خواهید بیتکوین بخرید. اما نمی‌دانید از کجا؟ در ادامه می‌خواهیم به شما بگوییم که چگونه می‌توانید بیتکوین خرید و فروش کنید.
اکسچنج چیست؟
وقتی که بیتکوین در جهان به محبوبیت نسبی رسید. این کمبود حس می‌شد که چگونه می‌توان بیتکوین را مبادله کرد یا آن را خرج کرد. بنابراین برخی از توسعه دهندگان بیتکوین دست به کار شدند و سایت‌هایی را طراحی کردند که در آن خریداران و فروشندگان می‌توانستند، بیت‌کوین‌های خود را با هم مبادله کنند. این سایت‌ها را که مرجعی برای تبادل ارزهای دیجیتال هستند، به‌عنوان اکسچنج می‌شناسیم. درواقع کار اکسچنج‌ها مشابه کار صرافی‌های امروزی هستند.
شما برای اینکه بتوانید بیتکوین بخرید و یا بیتکوین خود را بفروشید، نیاز دارید که در یکی از این اکسچنج‌ها ثبت‌نام کنید. اکسچنج‌های زیادی در حوزه بازار ارزهای دیجیتال در سراسر دنیا وجود دارند. برای اینکه برترین اکسچنج‌های دنیا را بشناسید می‌توانید از طریق سایت Coinmarketcap.com لیست برترین آن‌ها را مشاهده کنید. در حال حاضر بزرگترین اکسچنج دنیا سایت بایننس Binance است که در چین واقع شده.
اگر می‌خواهید با خدمات این اکسچنج بیشتر آشنا شوید، مقاله آموزش صرافی بایننس را مطالعه کنید.
مشکلات اکسچنج‌های خارجی برای خرید بیتکوین
همان‌طور که می‌دانید، فعلا ایران در تحریم‌های بین‌المللی است. این قضیه ممکن است کار را برای کاربران ایرانی کمی مشکل سازد. زیرا به‌صورت قانونی کاربران ایرانی اجازه کار را در اکثر اکسچنج‌های خارجی (خصوصا آمریکایی) ندارند. اگر آشنایی کافی با سازو کارهای بین‌المللی و قوانین خارج از ایران ندارید، این کار می‌تواند با خطر بلوکه شدن سرمایه‌های شما نیز همراه باشد. به همین خاطر برای خرید و فروش بیتکوین، به شما راه آسان‌تر دیگری پیشنهاد می‌کنیم.
نحوه خرید و فروش بیتکوین در ایران
خبر خوب این است که ما در ایران نیز اکسچنج‌های ایرانی خوبی داریم که می‌توانید با ثبت‌نام در این اکسچنج‌های ایرانی، به خرید و فروش بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال بپردازید. برای اطلاعات بیشتر دراین زمینه توصیه می‌کنیم مقاله آموزش خرید بیتکوین در ایران را مطالعه کنید.
مراحل خرید بیتکوین در ایران
ثبت‌نام در یک اکسچنج ایرانی
تکمیل احراز هویت در سایت
واریز وجه ریالی به سایت و شارژ حساب
خرید بیتکوین یا سایر ارزهای دیجیتال
سخن پایانی
در این مقاله با ماهیت بیتکوین با زبانی ساده آشنا شدیم و درک کردیم که بیتکوین چگونه کار می‌کند. باید بگوییم که این مقاله تنها مقدمه‌ای بر بیتکوین و تکنولژی بلاکچین پشت آن بود که برای شما بیان کردیم. اگر بخواهیم وارد مباحث تخصصی این حوزه شویم، شاید سالها باید بنشینیم و دور هم صحبت کنیم. خلاصه اینکه همان‌طور که تکنولوژی پیشرفت می‌کند، راههای کلاهبرداری نیز پیشرفت می‌کند. اگر قصد دارید در زمینه ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید، پیشنهاد می‌کنم قبل از هر چیزی و تا جای امکان، اطلاعات خود را در این زمینه بالا ببرید و آموزش ببینید. یادتان باشد که گاهی صرف هزینه‌های کوچک برای آموزش، می‌تواند از ضررهای بسیار بزرگتر در آینده جلوگیری کند.
پایگاه مقاله یوبورس
آقای پویا بهایی پور
تالار بورس
سایت بایننس